5 najczęściej stosowanych systemów zabezpieczeń obwodowych podczas budowy
Czym jest ochrona obwodowa podczas budowy i dlaczego jest tak ważna?
Termin „ochrona obwodowa” odnosi się do wszystkich środków mających na celu zmniejszenie ryzyka upadku osób i przedmiotów w różnych fazach wznoszenia budynku.
Ochrona obwodowa na terenie budowy jest podstawowym elementem w fazie planowania i realizacji budowy, ponieważ musi zapewnić maksymalne bezpieczeństwo osobom przebywającym na terenie budowy, a jednocześnie przyczynić się do jak największej wydajności pracy.
Bezpieczeństwo na budowie często postrzegane jest jako dodatkowy koszt lub jako czynnik mający negatywny wpływ na wydajność, nie myśląc o tym, że w razie wypadku konsekwencje mogą być bardzo poważne, zarówno dla pracownika, jak i dla firmy, nie tylko w sensie finansowym (odszkodowanie), ale także produkcyjnym (zawieszenie pracy) i prawnym (odpowiedzialność karna/prawna).
Statystyki dotyczące wypadków na budowach spowodowanych upadkiem osób lub przedmiotów
Według europejskich statystyk, sektorem przemysłowym o najwyższym wskaźniku wypadkowości jest budownictwo.
Z tego powodu bezpieczeństwo w miejscu pracy, a w szczególności w sektorze budowlanym, jest kwestią wzbudzającą coraz większe zainteresowanie i podejmowane są większe wysiłki w tym zakresie.
Należy skupić się na stałym informowaniu i szkoleniu pracowników w zakresie potencjalnych zagrożeń, a także wdrożyć środki zapobiegawcze, takie jak zachęcanie do stosowania skutecznych systemów ograniczających, zmniejszających lub eliminujących potencjalne wypadki.
Najczęstsze wypadki wymagające największej uwagi

Jako główną przyczynę wypadków na budowach wskazuje się najczęściej na upadek z wysokości, a wśród głównych czynników przyczyniających się do niego znajdują się:
- Prace prowadzone są stale na powierzchniach znajdujących się na różnych wysokościach, a duże powierzchnie muszą pozostawać całkowicie wolne, aby umożliwić wykonanie kolejnych etapów (obudowy, instalacje itp.).
- Powtarzalność pracy czy rutyna na budowie często przyczyniają się do zmniejszenia uwagi, przez co środki zapobiegawcze są luzowane, a narażenie na ryzyko lekceważone.
- Trudności w osiągnięciu wskaźnika ZERO ekspozycji na ryzyko dla każdego pracownika, podczas codziennych działań.
Działania, jakie można podjąć w celu zmniejszenia ryzyka upadku z wysokości
W celu zmniejszenia tego ryzyka, w fazie budowy należy uwzględnić 2 kategorie ryzyka:
- Upadek osób/przedmiotów ze stropu: Jest to upadek, który może nastąpić w fazie szalowania stropu, gdy w szalunku (który nie jest całkowicie zakryty) występują jeszcze przerwy.
- Upadek osób/przedmiotów na obwodzie: Jest to upadek, który może wystąpić na krawędzi stropu z powodu braku lub niewystarczającego zabezpieczenia.
Skoro już wiemy, o czym mowa, przeanalizujemy teraz
5 najczęściej stosowanych systemów ochrony obwodowej na budowie podczas realizacji obiektu.
1.- Słupki (balustrada)
Słupek (balustrada) to pionowa konstrukcja, która w połączeniu z elementami poziomymi (deski lub poręcze) stanowi zbiorową ochronę przed ryzykiem upadku z wysokości, uniemożliwiając upadek.
W budownictwie słupki rozróżniane są ze względu na wysokość i rodzaj kotwienia do płyty stropowej:
- Kotwienie za pomocą klamry: Słupek mocuje się do stopu poprzez „objęcie” i wyregulowanie jego mechanizmu, aż do uzyskania odpowiedniej stabilności.
- Kotwienie za pomocą kołków w płycie stropowej: Słupek jest kotwiony poprzez wiercenie w płycie stropowej i zamontowanie za pomocą elementu kotwiącego.
- Kotwienie z elementem gubionym (rękaw): Słupek wsuwa się w gubiony element (rękaw), który wcześniej został zamontowany w świeżym betonie i służy jako obudowa dla słupka.
- Słupki rozporowe (Compression Post): Zaawansowany system słupków, z mechanizmem teleskopowym, który jest mocowany pomiędzy dwoma wykonanymi stropami, co pozwala na zwiększenie wysokości ochrony do 2,50 m, znacznie wzmacniając poziom ochrony obwodowej.

2.- Systemy ekranów ochronnych (Safety Screen)
Safety Screen to system ochrony obwodowej, który tworzy kompletny ekran ochronny za pomocą tymczasowej konstrukcji metalowej do przenoszenia za pomocą dźwigu. System taki może zabezpieczać dwie lub trzy kondygnacje jednocześnie i zwykle jest wykorzystywany w budynkach typu „wieżowiec”, gdzie konieczne jest zabezpieczenie przed silnymi podmuchami wiatru występującymi na dużych wysokościach.
System składa się z metalowych belek zakotwionych do płyty, które umożliwiają zamontowanie kompletnego zabezpieczenia obwodowego w postaci paneli drewnianych lub stalowych.
Tego typu system jest zazwyczaj podnoszony w modułach z użyciem dźwigu. W budynkach wysokich często wymagane jest zastosowanie zmechanizowanych systemów podnoszenia, aby zabezpieczyć moduły przed porwaniem przez wiatr podczas przenoszenia.

3.- Rusztowanie obwodowe
Zabezpieczenie w postaci rusztowań obwodowych jest rozwiązaniem bardzo powszechnym w niektórych krajach (np. we Włoszech), spełnia podwójną rolę: ochrona budowy na obwodzie oraz umożliwienie przemieszczania się pracowników podczas wszystkich faz budowy.
Rusztowanie składa się z pionowych, poziomych i ukośnych metalowych elementów modułowych, które umożliwiają umieszczenie podestów służących do przemieszczania się osób.
Rusztowania obwodowe często są bardzo drogie, choć oferują wiele korzyści dla pracowników i bezpieczną pracę na budowie.

4.- System ALSINA-RSA
System ALSINA-RSA jest jednym z najbardziej kompletnych, wszechstronnych i skutecznych systemów ochrony obwodowej dostępnych na rynku, ponieważ wymaga minimalnej inwestycji, co przyczynia się w znacznym stopniu do oszczędności kosztów na budowie, jako że jego montaż i przemieszczanie NIE WYMAGAJĄ UŻYCIA DŹWIGU.
System składa się z konstrukcji pionowych belek aluminiowych, do których zakotwione są siatki ochronne, zakrywające cały obwód i wysokość między kondygnacjami, zapewniając CAŁKOWITE zabezpieczenie.
W przeciwieństwie do tradycyjnych systemów, które wymagają użycia dźwigu, wykorzystania dużej liczby pracowników i zakłócają poszczególne fazy budowy, system ALSINA-RSA stanowi wyjątkowe rozwiązanie, ponieważ zmniejsza niepotrzebne koszty (dźwig, siła robocza), nie zakłóca poszczególnych faz (montaż szalunków, obudowy), a jego montaż jest prosty i szybki (wydajność).

5.- Siatki
System słupków i siatek jest typem rozwiązania, które na wielu rynkach ma ugruntowaną pozycję, jednak w odróżnieniu od wyżej wymienionych, zawsze musi mu towarzyszyć system ochrony obwodowej (np. słupy z elementami poziomymi itp.). Ich funkcją jest „łapanie” przedmiotów lub osób, a nie zapobieganie upadkom. Jest to podstawowy system stosowany od dziesięcioleci na większości rynków w przypadku braku innych systemów lub bardziej rozwiniętych środków zapobiegawczych.

Wnioski
Jak widać, rosnąca troska o ograniczenie wypadków przy pracy, zwłaszcza w sektorze budowlanym, przyczyniła się do rozwoju i opracowania różnych rozwiązań technicznych, których wspólnym celem jest zapobieganie wypadkom.
Szeroka gama różnego rodzaju dostępnych dziś rozwiązań pozwala firmom na podejmowanie działań prewencyjnych z większą dokładnością, dostosowanych do ich potrzeb. Chociaż budownictwo jest sektorem najbardziej narażonym na upadki z wysokości, obserwuje się pozytywny trend w zakresie ograniczania liczby wypadków i zapobiegania im.