Wszystko, co należy wiedzieć o szalunkach dla zakrzywionych konstrukcji betonowych
W świecie budownictwa szalunki dla konstrukcji zakrzywionych (zarówno ściany jak i płyty) stanowią wyzwanie techniczne i estetyczne, które może całkowicie zmienić wygląd i funkcjonalność projektu.
W artykule zajmujemy się technikami i materiałami oraz zamieszczamy kluczowe uwagi pozwalające na udane zastosowanie szalunków dla takich konstrukcji betonowych na miejscu.
Znaczenie szalunków zakrzywionych i elastycznych
Szalunki zakrzywione i elastyczne odgrywają zasadniczą rolę przy tworzeniu konstrukcji o specjalnych formach organicznych i geometrycznych, zapewniając niepowtarzalne rozwiązania techniczne i funkcjonalne. Od sztandarowych budynków po podstawowe konstrukcje – umożliwiają realizację projektów architektonicznych, które stawiają wyzwanie tradycyjnym liniom prostym, dodając przestrzeniom płynności i ruchu.
Wśród takich konstrukcji wspomnieć możemy: ściany zakrzywione, sklepienia łukowe, tunele, „fałszywy tunel”, zbiorniki okrągłe, ściany o zakrzywionym szczycie, oczyszczalnie itp.
Wolniejsza i bardziej czasochłonna metoda tradycyjna
W tradycyjnym budownictwie, zanim do użytku weszły szalunki elastyczne, konstrukcje zakrzywione wznoszono za pomocą dość złożonych metod. Prosty szalunek wykorzystywany był jako podstawa, do której następnie dodawano elementy wsporcze, takie jak drewniane stelaże czy styropian w celu nadania odpowiedniego kształtu krzywiznom. Stelaże te umieszczane są w strategicznych miejscach wzdłuż szalunku i dopasowywane do wymaganej krzywizny.
Chociaż metoda ta może być skuteczna, posiada ograniczenia dla dokładności i jednorodności krzywizn, ponieważ w dużym stopniu zależy od umiejętności i doświadczenia budowniczego w zakresie modelowania i ręcznego dopasowania stelaży. Ponadto proces może być bardziej pracochłonny i wymagać więcej czasu w porównaniu z korzystaniem z elastycznych szalunków zaprojektowanych specjalnie w celu dopasowania się do krzywizn określanych z większą dokładnością i skutecznością.
Różnice między szalunkiem zakrzywionym a elastycznym
Kluczowe znaczenie ma zrozumienie różnicę między statycznym szalunkiem zakrzywionym a szalunkiem elastycznym dopasowującym się do specyficznych krzywizn budowy. Zakrzywiony szalunek ma wstępnie określony kształt i nie może dopasowywać się do różnych promieni krzywizny. Wiele firm produkujących szalunki oferuje metalowe szalunki zakrzywione do wykonywania zakrzywionych słupów o średnicy do 2 m ze standardowych materiałów. Można również zamawiać specjalne szalunki na wymiar, gdy sytuacja tego wymaga (nadproża owalne, słupy o ściętym stożku itp.).
W przeciwieństwie do tego, szalunek elastyczny zapewnia wszechstronność, ponieważ pozwala na kształtowanie dokładnie według krzywizn wymaganych dla danej konstrukcji. Ogólnie takie elastyczne panele mogą być dopasowywane do uzyskania promienia min. 2,5 m.
Różnica ta ma zasadnicze znaczenie, ponieważ pozwala na uzyskanie większej dokładności podczas układania złożonych elementów architektonicznych, takich jak zakrzywione ściany czy kolumny, optymalizując wykorzystanie materiałów i zmniejszając koszty produkcji.
Materiały tworzące te szalunki
W przypadku szalunków zakrzywionych wykorzystywane są głównie solidne i wytrzymałe materiały. Wśród tych materiałów znajdują się stal, aluminium i sklejka o dużej gęstości. Materiały te zapewniają konieczną sztywność do wytrzymania nacisku betonu oraz zapewniają dokładność końcowego kształtu okrągłej konstrukcji.
Z drugiej strony, w przypadku elastycznych szalunków stosowane są ramy stalowe i aluminiowe, a także materiały, jak sklejka fenolowa jako powierzchnia szalunkowa, celem łatwego dopasowania się do wymaganych krzywizn bez zmniejszania wytrzymałości. Elastyczność tych materiałów pozwala na łatwiejsze i dokładniejsze tworzenie zakrzywionych i złożonych form, zmniejszając konieczność stosowania dodatkowych konstrukcji wsporczych. Ponadto szalunki elastyczne są lżejsze i łatwiejsze w obsłudze w porównaniu z szalunkami sztywnymi, co może przełożyć się na większą wydajność i szybkość budowania.
Planowanie i projekt
Dokładne planowanie jest podstawą. Projekt powinien uwzględniać promień zakrzywienia, wysokość ściany i nacisk betonu. Korzystanie z programów do modelowania 2D i 3D pomaga zwizualizować projekt i zidentyfikować możliwe wyzwania przed realizacją.
Wykonanie i demontaż szalunku
Dokładność wykonania ma kluczowe znaczenie celem zapewnienia pożądanego zakrzywienia ściany. Szalunek powinien być solidny, aby mógł wytrzymać nacisk betonu bez odkształcenia. Demontaż szalunku należy wykonywać ostrożnie, aby nie uszkodzić powierzchni muru. Jak ma to miejsce w przypadku szalunków prostych, prawidłowe wibrowanie podczas betonowania i stosowanie środka antyadhezyjnego do betonu mają zasadnicze znaczenie dla uzyskania prawidłowego wykończenia betonu.
Wniosek
Podsumowując, elastyczny szalunek pozwala zoptymalizować produkcję na miejscu i zapewnić większą dokładność na budowie. Często wykorzystywany jest w konstrukcjach jak np. oczyszczalnie ścieków, zakłady przetwarzania odpadów, zbiorniki wodne, tunele, zbiorniki przemysłowe itp.
Z drugiej strony zakrzywiony szalunek jest konieczny w przypadku małych promieni, przy powtarzalnych elementach wykonywanych seryjnie (słupy, słupy okrągłe itp.).
